“ไทยควอนตัมสำนึกชอบ” | #ThaiQuantumGuilty | เตือนใจควอนตัมไทยภาค ๕ | Special Report 2025 | ๑๔ กุมภาฯ วันวาเลนไทน์ |
แม้ยากโอกาสน้อยยิ่งนัก หากสำเร็จจะเป็นหนทางที่ยั่งยืน เพื่ออนาคตลูกหลานวิทย์ไทยได้แท้จริง
ถึงเวลาอันเหมาะสมแล้วที่ระดับนโยบายต้นน้ำ พ.ศ. ๒๕๖๒ ผู้เริ่มต้นจดหมายเหตุหลักไมล์ควอนตัมอันพิลึกพิลั่นนั้นไว้ ได้ยอมรับความเป็นจริง ทบทวน และกลับมาร่วมแก้ไขกับดักวาทกรรมที่ขุดสร้างไว้นั้น ด้วยความถ่อมใจ ... - - “ควอนตัมศรีธนญชัย (๒๕๖๗)”

จากกรณีแผนที่นำทางอันหวังจะ ‘กำหนดอนาคตประเทศ’ นำพาให้เมืองไทยหลุดจากสภาพรายได้ปานกลาง กลับไปสร้าง ‘กับดักวาทกรรม’ สลายโอกาสอนาคตตนเอง ราวกับหรี่ตาหนึ่งข้างเดินข้ามหลุมกลบ ‘ไมโครฯ นาโนฯ ฮอโลแกรม ฯลฯ’ มากมายจดหมายเหตุบทเรียนอดีตตลอดสี่สิบปีที่ผ่านมา ดังที่ "ควอนตัมศรีธนญชัย" นิทานจากใต้พื้นบ้านวงการวิทย์ไทยรวบรวมไว้ให้ วันแห่งความรัก ๑๔ กุมภาฯ นี้จึงถึงเวลาอันสมควรแล้วที่ขอเชิญทุกฝ่ายมาหาทางออกร่วมกัน
ณ ปี ค.ศ.2025 องค์การสหประชาชาติได้ประกาศให้เป็นปีสากลแห่งวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีควอนตัม (IYQ 2025) โดยจะเฉลิมฉลองทั่วโลกผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ทุกระดับตลอดทั้งปี เพื่อเพิ่มการตระหนักรู้ถึงความสำคัญของวิทยาการควอนตัมและการประยุกต์ใช้งานทั่วไป การเลือกเป็นปีสากลนี้โดยรำลึกถึงการครบรอบ ๑๐๐ ปีนับตั้งแต่การเริ่มพัฒนาทฤษฎีกลศาสตร์ควอนตัมพื้นฐานนั่นเอง ขณะเดียวกันประเทศไทยกลศาสตร์ควอนตัมมีอายุครบ ๕๐ ปี ตามที่มีการเรียนการสอนครั้งแรกที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ค.ศ.1975) โดยตัวแทนจากภาควิชาฟิสิกส์ฯ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และกลุ่มวิชาชีพด้านไอทีควอนตัมประยุกต์ไทย (Q-Thai Forum) ร่วมจัดกิจกรรม IYQ 2025 สากลนี้ด้วยกับวาระ -- ‘หนึ่งร้อยปีควอนตัมโลก ครึ่งศตวรรษควอนตัมไทย พ.ศ. ๒๕๖๘’ โดยพัฒนาต่อเนื่องมาจากกิจกรรมสื่อสารวิทยาศาตร์จำนวนมากตลอดสองทศวรรษที่ผ่านมา โดยล่าสุด "ควอนตัมศรีธนญชัย" ได้ออกเดินทางสู่โลกกว้างเพื่อสร้างความเข้าใจวิทยาการควอนตัมไปพร้อมกับพื้นฐานเรื่อง 'วิทย์รัฐพันลึก (deep state)' โดยวาดหวังจะนำพาสังคมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไทยไปสู่อนาคตที่สดใสกว่าได้
ทั้งนี้ ย้อนหลังไปเมื่อต้นปี พ.ศ. ๒๕๖๓ หลังวันวาเลนไทน์ได้ไม่นาน ระหว่างความพยายามช่วยสร้างภูมิคุ้มกันต่อเล่ห์อุบายสินค้าหรือวาทกรรมอ้างโหนควอนตัม ทั้งแปลกปลอมรวมทั้งของจริงแต่โฆษณาเกินจริงที่ปรากฏทั่วไป กิจกรรมเพื่อสังคมทั้งปวงเหล่านั้นถึงกับชะงักงันพลันที่ได้รับแรงกระแทกใหญ่ เมื่อกลุ่มปราชญ์และอดีตนโยบายวิทยาศาสตร์แถวหน้าของเมืองไทยต่ออายุวัฒนธรรมดั้งเดิมอีกครั้ง หลังจากที่เคยเสนอตนเองพ่วงเข้ากับกลุ่มบุกเบิกวิทยาการนี้มาก่อน ได้กลับเข้าร่วมขบวนนโยบาย ยุทธศาสตร์การวิจัยขั้นแนวหน้า (Frontier Research) ช่วงยุคโควิด ๑๙ อันมีต้นทางจากยุทธศาสตร์สิบปี “นวัตกรรมเทคโนโลยีควอนตัม นำไทยก้าวพ้นกับดักรายได้ปานกลาง” พ.ศ.๒๕๖๒ ต่อมา ควอนตัมไทยในมือนักการเมืองและผู้อาวุโสวงการวิทย์เทคโนฯเหล่านั้นได้ให้กำเนิด “แผนที่นำทางการพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมของประเทศไทย พ.ศ.2563 – 2572” ประกาศใช้เมื่อ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓ ซึ่งรู้จักกันในภาษาชาวบ้านเรียกขานว่าฉบับ ‘ควอนตัมดูแลสุขภาพสัตว์’ !
หลังจากหน่วยงานนโยบายรัฐฯ โฆษณาประชาสัมพันธ์ตอกย้ำอีกครั้งฤกษ์ดีวันวิทยาศาสตร์ไทย ๑๘ สิงหาคม ๒๕๖๔ จึงทำให้สามารถลืมปัญหาควอนตัมเทียมและควอนตัมจินตนาการของภาคสังคมก่อนหน้าไปหมดสิ้น เพราะเอกสารทางการโดยหน่วยงานรัฐไทยนั้นจัดทำโดยนักวิจัยนโยบาย บุคลากรระดับหัวกะทิ นักเรียนทุนรัฐบาลหลายสาขาจำนวนมาก กำกับโดยเหล่าปราชญ์ของประเทศเสมือนประทับรับรองให้คนไทยได้ทราบรวมทั้งควรตั้งความหวังกับยุทธศาสตร์การวิจัยขั้นแนวหน้าที่ว่านั้น เอกสารน่าฉงนฉบับนี้กลบทุกรัศมีลดความสำคัญควอนตัมเทียมหรือเกินจริงอื่น ๆ ในสังคมลงทันที
และเมื่อหน่วยงานดิจิทัลประยุกต์ภาครัฐรวมทั้งภาคการศึกษานำไปสื่อสารต่อ นักเรียนนักศึกษาอ้างอิงทำรายงาน สื่อมวลชนไทยขยายความ โลกออนไลน์แชร์กระหน่ำ ‘ควอนตัมวัววิเศษ’ ดั่งนิทานเรื่องศรีธนญชัยจึงกระจายราวกับ ‘แมวดิ้นตาย’ ไปทั่วราชอาณาจักร ...

๐ ช่วยแก้ไข เริ่มกันได้ ณ วันนี้ ๐
เป็นที่เข้าใจได้โดยทั่วไปว่า แผนที่นำทางฉบับอันน่าตื่นตะลึงนี้นั้นไม่มีโอกาสสัมฤทธิ์ผลแม้ด้วยทรัพยากรมากเพียงใดต่อหลักชัยจินตนาการที่ระบุไว้ ตระหนักกันได้ตั้งแต่เริ่มต้นออกเดินทาง สิ่งที่ปรากฏในรายงานโดยส่วนใหญ่กำเนิดขึ้นท่ามกลางเวลาที่ทั่วโลกกำลังต่อต้านซึ่งวาทกรรมควอนตัมเกินจริงอย่างกว้างขวาง อาทิ “อินเทอร์เน็ตควอนตัมคือ วิธีการหรือทางออกที่แสนแพงสำหรับปัญหาที่ไม่มีอยู่จริง” อีกทั้งหน่วยงานความปลอดภัยไซเบอร์โลกทั้ง NCSC (อังกฤษ 2018), NSA (สหรัฐ 2020) ต่อมายัง ANSS (ฝรั่งเศส 2022) และ BSI (เยอรมนี 2022) ไม่แนะนำวิทยาการเพื่อการสร้างบุคลากรที่กลับนำมาอ้างใช้งานเกินจริงสาขานี้ หรือ คอมพิวเตอร์ควอนตัมทำงานเพียง 1+1 ให้เท่ากับ 2 ยังไม่ได้เลย ตามด้วยสารพันการตรวจสอบย้อนหลังงานวิชาการแอบอ้างเกินจริงจนถึงควอนตัมนั่งเทียนอีกมากมาย เป็นต้น ‘ความเป็นจริง’ ต่อเรื่องเกินจริงปรากฏตั้งแต่ก่อนการยกร่างยุทธศาสตร์ของชาติฉบับนี้นานมาแล้วนั่นเอง

๐ เพื่ออนาคตลูกหลานวิทย์เทคโนฯไทย ๐
๐ รำลึกภาพย้อนเวลาถอยหลัง ๐ เมื่อรายงาน “การวิจัยขั้นแนวหน้า Frontier Research เพื่อกำหนดอนาคตประเทศ” ถูกนำเสนอลุงนายกฯ สมัยประชาธิปไตยฉบับ ‘สาม ป.’ เมื่อวันที่ ๓๑ ต.ค. พ.ศ.๒๕๖๑ แล้ว เจ็ดเดือนหกวันถัดมา ต้นน้ำสามสายของวัฒนธรรมยุค 1990s ที่เคยเสนอตนเองพร้อมด้วยนโยบายสายทายาทได้เคลื่อนมาบรรจบกับขบวนความขลังของวิทยาการ ‘ควอนตัม’ กับฝ่ายการเมืองในที่ประชุมการจัดทำยุทธศาสตร์การวิจัยขั้นแนวหน้า ๖ มิ.ย. พ.ศ. ๒๕๖๒ ที่ต่อมาได้นำมาสู่แผนที่นำทิศทางอันแปลกประหลาดนั้น ภาพเก่านี้คล้ายดั่งหลายกรณีของอดีตสี่สิบปีกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไทยที่ถูกยุบไปควบรวมเป็น อว. เป็นภาพเดิมที่ย้อนกลับมา ... อีกครั้ง !
๐ กลับสู่ปัจจุบัน ๐ ก่อนประวัติศาสตร์จะซ้ำอีกหลายรอยเดิมของอดีตอีกเมื่อสิ้นสุดเส้นทางที่เหลือในแผนที่ ควรเร่งช่วยแก้ไขให้เดินทางกันต่อได้ เพื่อไปให้ถึงหลักกิโลเมตรสุดท้ายแห่งการสร้างสังคมวิทย์แนวใหม่ได้จริง สามารถทำได้ด้วยการที่ผู้ดูแลนโยบายร่วมสมัยพร้อมด้วยกลุ่มนโยบายวัฒนธรรมวิทย์ดั้งเดิม กลับมาจับมือร่วมด้วยช่วยกันชดเชยเก่าสร้างโอกาสใหม่ให้สังคมอย่างจริงใจ กระทั่งเวทีวงการควอนตัมไทยเข้มแข็งได้อย่างแท้จริง
ดังนั้น ถึงเวลาอันเหมาะสมแล้วที่ระดับนโยบายต้นน้ำพ.ศ. ๒๕๖๒ ผู้เริ่มจดหมายเหตุควอนตัมอันพิลึกพิลั่นนั้นไว้ ได้ยอมรับความเป็นจริง ทบทวน และเสนอตนกลับมาร่วมแก้ไขกับดักวาทกรรมที่ขุดสร้างไว้นั้น ด้วยความถ่อมใจ ... ดังข้อเสนอต่อไปนี้

๑) สำหรับนักการเมืองและผู้บริหารวิทย์ไทยรุ่น Baby Boomer รวมทั้งผู้บริหารสายทายาทและนักวิทยาศาสตร์รุ่น Gen X
จากภาพแรกการเสนอตนนั่งประธานพร้อมสานทายาท (๑๔ ม.ค. ๒๕๖๐) "ให้ผมหลีด (lead-ประธาน) หรือให้ (ทายาทอำนาจผม) หลีด" เพื่อโอกาสการบริหารควอนตัมไทยเมื่อครั้งทั้งประเทศมีเพียงสองกลุ่มงานกับบุคลากรสามสี่ชีวิต ผ่านไปยังภาพที่ประชุมการจัดทำยุทธศาสตร์การวิจัยขั้นแนวหน้า ๖ มิ.ย. พ.ศ. ๒๕๖๒ ที่นักการเมืองจัดสรรงบเริ่มต้นถนนสายใหม่นี้ถึง ๒๐๐ ล้านบาทพร้อมตัวเลขนักวิจัยในทันทีถึง ๕๐ คนนั้น เวลาได้ล่วงเลยมานานแล้ว โดยภาพเหตุการณ์ระหว่างทางที่ผ่านมาทยอยฉายซ้ำทับไปกับหลายเส้นทางเดิมตลอดสี่สิบปีก่อนหน้า (อาทิ ไมโครอิเล็กทรอนิกส์ (1990s - มากกว่าพันล้าน) ฮอโลแกรม (1990s - มากกว่าร้อยล้าน) ฮาร์ดดิสก์ (2000s - มากกว่าพันล้าน) โทรศัพท์ 3G (2000s - 50 ล้าน) นาโนเทคโนโลยี (2000s - มากกว่าพันล้าน ++) ฯลฯ)
เมื่อนำมาผสมกับภาพบุคลากรวิชาการรุ่นเก่ากลุ่มควอนตัมนั่งเทียนและกลุ่มเคยละทิ้งงาน กลับมาร่วมงานและรับงบความขลังควอนตัมและอ้างโหนผู้รับรางวัลโนเบลข้างเดียวร่วมอยู่บนเวทีของคนุร่นใหม่เมื่อท้ายปีพ.ศ.๒๕๖๖ กลายเป็นภาพเดียวกันแล้ว อนาคตวงการควอนตัมไทยที่ปรากฏจึงได้ภาพรวมอันน่าเศร้าใจยิ่ง
ดังนั้น ทางออกหรือเจือจางภาพเก่ายุค Baby Boomer & Gen X เหล่านั้น วิถีที่เหมาะสมและเป็นผลดีกับทุกฝ่ายมากที่สุดคือการร่วมกัน "ศึกษาประวัติศาสตร์ เพื่ออนาคตที่ผิดพลาดน้อยลง" ดั่งที่สังคมทั่วไปและโลกแห่งธรรมรู้จักและยึดถือปฏิบัติมาเนิ่นนานเพื่อใช้แก้ไขปัญหาลักษณะเดียวกันนี้ ซึ่งได้นำเสนอแด่วงการวิทย์รุ่นอาวุโสมาระยะหนึ่งแล้ว ทั้งใน 'ปัญญาอลวน (๒๕๖๕)' สารคดีสี่จดหมายเหตุวงการวิทย์ไทย" และ "ควอนตัมศรีธนญชัย (๒๕๖๗)" นั่นคือ
(การคืนทรัพย์กับสารภาพ)
แนวทางปฏิบัติที่เป็นไปได้มีมากมายทั้ง การเสนอตนเองเป็นเจ้าภาพกิจกรรมดั่งที่เคยโดยระดับนโยบายและสายทายาท ๖ มิถุนายน ๒๕๖๒ ต้นน้ำยุทธศาสตร์ควอนตัม พร้อมทั้งสร้างเวทีสื่อสารวิทยาศาสตร์แด่สาธารณะด้วยจำนวน น้ำหนัก รอยยิ้ม และความภูมิใจ เทียบเคียงได้กับที่เคยจัดงานแถลงข่าว ประชาสัมพันธ์ สื่อสารภาพลักษณ์ ฯลฯในอดีต และสร้างโอกาสอื่นรอบด้านกระทั่งได้พบจุดพลิกโฉมวงการวิทย์ไทยครั้งใหญ่ ไม่เหลือไว้ซึ่งอุปสรรคให้คนรุ่นใหม่ ไม่ถูกนำไปอ้างเลียนแบบทำตามอย่าง เจือจางจารีต ’ภาพลักษณ์นิยม’ ของอดีตสี่สิบปีลงได้ ...
๐ ขึ้นเวทีโนเบลสองครั้งสร้างงานด้วยตาข้างเดียว |“บทเรียนสอนไทย มอบและรับรางวัลเดียวกัน ๐
๒) สำหรับนักวิจัยรุ่นใหม่ผู้ใช้งบ ๒๐๐ ล้าน ++
ดั่งที่ "เตือนใจควอนตัมไทย" ภาคก่อน ๆ หน้า (วิจัยฉ้อฉล โหนโนเบล และตรวจซ้ำแผนที่นำทาง ฯ) และ "ควอนตัมศรีธนญชัย (๒๕๖๗)" อภิปรายไว้ นั่นคือ “ปราชญ์ผู้พลาดพลั้ง” ทั้งหลาย พึงชนะใจตนเอง พร้อมที่จะหันกลับร่วมชดเชยผลพวงอดีต #FrontierResearch คืนประโยชน์สู่สังคมผู้เสียภาษีทั่วไป โดยตระหนักและเร่งแก้ไขเพื่อวิทย์ไทยรุ่นหลังห่างไกลจากวิทย์โศกนาฏกรรมซ้ำอดีตอีกครั้งใหญ่ รวมทั้งร่วมกันสร้างสรรค์จัดการองค์ความรู้วิทยาการควอนตัมแห่งอนาคตที่เหมาะสมกับสังคมไทย เพิ่มประชากรผู้รู้เท่าทันแม่พันธุ์ ‘ควอนตัมวัววิเศษ (ของศรีธนญชัย)’ สู่การเป็นหูตาต่อวาทกรรมวิทย์เทียมและเกินจริงสาขาอื่น ๆ รอบทิศด้วย แล้วช่วยกันเบาคลายวัฒนธรรมการสถาปนาภาพลักษณ์ตนเองด้วยงบรัฐก้อนต่อ ๆ ไปในทุกทิศทุกทาง
ขอเชิญมาร่วมด้วยช่วย ๆ กันเริ่มวันวาเลนไทน์นี้กับ ... #ไทยควอนตัมสำนึกชอบ
“เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่ออนาคตที่ผิดพลาดน้อยลง”
| ภาค ๕) ไทยควอนตัมสำนึกชอบ | ภาค ๖) 'ธรรมาภิบาล'
Comments