OUTLOOK 2025 | ๕ ข่าววิทย์ติดตามต่อ พ.ศ. ๒๕๖๘ | 5 INTRIGUING NEWS FEATS FOR 2025 | by Q-Thai Forum |
ข่าววิทย์เมืองไทยน่าสนใจติดตามกันต่อ ณ พ.ศ. ๒๕๖๘ เพื่อโอกาสที่เหมาะสมและอนาคตที่สดใสห่างไกลวิทยาศาสตร์เทียมหรือเกินจริง (5 INTRIGUING NEWS FEATS FOR 2025)
ข่าว ๑) ‘ปั่นหุ้นควอนตัม’ ถลำไกลที่สหรัฐฯ -- จัดเวทีจับตาธุรกิจที่กทม.
๐ หนึ่งในสองบริษัท startup ใหญ่การคำนวณควอนตัม (ทุนแนว SPAC) ฟากตลาดหุ้นที่สหรัฐฯ ปั่นป่วนมาหลายปีติด ๐ เคยมีเรื่องขึ้นศาลฐานลวงโลก [ ฟ้องบริษัทควอนตัม ] ๐ สองรายหลัก Dwave & IONQ ถูกตลาดหุ้นนิวยอร์คแจ้งเตือนราคาหุ้นต่ำกว่า $1 นานจะถูกถอดออกจากระดานซื้อขายหลายครั้ง ๐ แม้เพียง quantum computer ต้นแบบบวกเลขสองหลักยังไม่มีทีท่าว่าทำให้ “ชาวบ้าน” ใช้งานได้ ๐ แต่ปลายปี 2024 มีกระแสกลับตารปัตรพาราคากันไปถึงระดับ $40 ๐ การ “ปั่นควอนตัม” เป็นธุรกิจซื้อขายหุ้น มิได้เกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการทางตรงจากควอนตัม ๐ บริษัทเปิดใหม่กว่าห้าร้อยรายเล่นอยู่กับฟองสบู่ ๐ และโฆษณาเกินจริงมากมายกว่าเรื่องจริง จนยากที่จะแยกแยะความจริง ! ๐ ต้นปี 2025 ควอนตัมคอมฯ ยังคงพิลึกทั่วโลกกระแสหุ้นยังสุดจัดที่สหรัฐฯ รับวาระสองของปธน.ทรัมป์ พร้อมข้อมูลแฉกันเองเละเทะ ๐ โลกของไอทีควอนตัมจึงยังคงกำกวมเป็นปกติเช่นนี้ต่อไป ๐ ส่วนที่ไทยไม่มีอะไรนอกจากรับข่าวมาเต้ากันต่ออีกหลายทอด ๐ กูรูธุรกิจไทยให้จับตามองเศรษฐกิจไทยขับเคลื่อนด้วย “ควอนตัมคอมฯ” ๐ ผู้เชี่ยวชาญการค้าปลีกไทยแจ้งให้เตรียมการใช้ควอนตัมคอมร่วมการขายของ ๐ ไปไกลถึงขนาด CEO เอกชนไทยชวนลงทุนกับธุรกิจเครื่องคำนวณที่แม้ยังทำ 1+1 ให้เท่ากับ 2 ยังไม่ได้ ๐ เล่นหุ้นตลาดนิวยอร์คทำกำไรจากหุ้นขึ้นดอยมหาศาล ๐ ดังนั้น 2025 รายเล็กหน้าใหม่จะยังคง "โม้" ต่อแน่นอน ๐ ท่ามกลางการแจงเรื่องจริงจากนักวิจัยไว้แล้วว่า quantum computer ศักยภาพสูงยิ่งทางทฤษฎี แต่ยังไม่มีทีท่าใดว่าจะใช้งานใดได้นอกจากวิจัยและพัฒนา ๐ โม้ต่อแน่แม้อดีต กูเกิล นาซา ซื้อเครื่อง Dwave ไปใช้วิจัย ล่าสุดกองทัพอากาศสหรัฐจ่ายให้กับ IONQ ทั้งหมดเพียงเพื่อทำวิจัย ๐ แต่ถูกเคลมว่าใช้งานได้ไปปั่นหุ้นซ้ำต่อ ๐ บริษัทใหญ่เช่น IBM ลงทุนมายมายเท่าไหร่เสียงไม่ดังเท่ารายเล็กหน้าใหม่ตะโกนก้องไกลแบบนั้น ๐ ผลคือ ขณะที่หุ้นควอนตัม SPAC ที่สหรัฐฯขึ้นดอย การสื่อสารวิทยาศาสตร์ในประเทศกำลังพัฒนาพากันลงเหว ๐ ตลอดปี 2025 ควรติดตามข่าวแท้นอกจากตามกระแสข่าวเต้าพร้อมคำถามที่ว่า “ควอนตัมใช้งานจริงได้กี่โมง ?” และ ธุรกิจควอนตัมไทยจะถึงจุดหักศอกกี่โมง ? ๐ “การลงทุนนั้นมีความเสี่ยง ควรเลี่ยงวาทกรรมควอนตัมข่าวเต้า !” ๐
ข่าว ๒) ‘แผนที่นำทางควอนตัมไทย’ ใช้ดูแลสุขภาพสัตว์ -- เส้นทางฝันผันผ่านปีที่หก !
๐ ปี พ.ศ.๒๕๖๗ เปิดสี่คอลัมน์ “เตือนใจควอนตัมไทย” เตือนภัยจินตนาการและควอนตัมเกินจริงเมืองไทยโอนลี่ ๐ นายกสมาคมฟิสิกส์ไทยระบุ “มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ประเทศไทยต้องทบทวน ปรับปรุง แก้ไขยุทธศาสตร์ นโยบายและแผนงานในแผนที่นำทางการพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมของประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๖๓-๒๕๗๒ การระดมสรรพกำลังและเตรียมกำลังคนทักษะสูง การรับมือกับการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและขับเคลื่อนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีควอนตัมอย่างถูกต้อง” ๐ อาทิ ปี พ.ศ.๒๕๖๘ ปีที่ ๖ จากแผนสิบปีนี้ระบุว่า 'ควอนตัมอินเทอร์เน็ต' มีใช้งานทั้งที่ไม่มีจริงในโลก ตามมาด้วย “อัลกอลิทึมคอมพิวเตอร์ควอนตัมไทยใช้จัดอันดับผู้กู้ หนี้เสีย แก้ปัญหาโลจิสติกส์ที่สำคัญสำหรับประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นการจราจรหรือการจัดการน้ำ ตรวจจับมะเร็ง ฯลฯ” หลุดโลกไกลยิ่ง ๐ แถมระดับนโยบายโฆษณาว่า "ควอนตัมไทยใช้ลดความเหลื่อมล้ำ" "กำหนดอนาคตประเทศ" "จะเป็นเสือควอนตัมตัวที่ห้าของเอเชีย" "นักวิจัย ๕๐ คนเพียงพอต่อการสร้างนวัตกรรมควอนตัม" “ทุ่ม 200 ล้าน ตั้งเป้าพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมให้สำเร็จภายใน 5 ปี” “ระบบเศรษฐกิจฐานนวัตกรรมระดับสูง” “พลิกโฉมประเทศสู่นิวนอร์มัล” “ช่วยในการยกระดับให้ไทยเป็นผู้ส่งออกเทคโนโลยีและนวัตกรรม” ฯลฯ ควอนตัมไทยทำได้ถึงขนาดนั้น ? ๐ เข็มชี้ทิศวิทย์ไทยระยะสิบปีเหล่านี้กำเนิดในยุคโควิดภายใต้วัฒนธรรม “การสร้างภาพลักษณ์รางวัลและคำสรรเสริญ(ตนเอง)กันเอง” ของอดีตสี่สิบวงการวิทย์ไทย ๐ เป็นอีกหนึ่งในรายงานวิทย์ภาครัฐแห่งสองทศวรรษหลังจากกรณีรายงานว่าบั้งไฟพญานาคคือปรากฏการณ์ธรรมชาติมาก่อน [ รายงานวิทย์แห่งสองทศวรรษ ] ๐ ต้นน้ำมาจากที่ประชุมการจัดทำ “ยุทธศาสตร์การวิจัยขั้นแนวหน้า (Frontier Research)” ๖ มิ.ย. พ.ศ. ๒๕๖๒ ๐ ผ่านตามาครึ่งทางแล้ว นักการเมืองและบุคลากรอาวุโสต้นน้ำนโยบายควอนตัมเกินจริงเหล่านั้นย้ายฐาน ควอนตัมศรีธนญชัยย้ายเวที ๐ ปั่นหุ้นควอนตัมในตลาดทุนยังมี กลต. อย. และ สคบ.ตรวจสอบ ส่วนปั่นภาพลักษณ์ควอนตัมด้วยงบรัฐตรวจกันอย่างไร ? ๐ มรดกวัฒนธรรมของผู้บริหารวิทย์รุ่น Baby Boomer อันตกทอดเลียนแบบต่อมายังทายาท Gen X ภาระที่รุ่นหลังกระทั่งรุ่น Beta ล่าสุด 2025 สังคมไทยจะช่วยกันแก้ไขด้วยวิถีใด ? ๐ “นิสสัคคิยปาจิตตีย์” นั้นไซร้คืนทรัพย์และปลงอาบัติ คือหนทางสว่างอย่างยั่งยืน ๐ สามารถละลายวัฏจักรวิทย์ภาพลักษณ์เดิมเสริม “จริยธรรม และธรรมาภิบาล” ได้ [ อาชญากรรมวิชาการกับการสารภาพ ] ๐ ช่วยกันเชิญชวนอดีตนักการเมืองและบุคลากรอาวุโส Baby Boomer และทายาท Gen X ‘คืนทรัพย์ สารภาพ และแก้ไข’ สร้างอนาคตชดเชยโอกาสที่พลาดมากมายครั้งให้สังคมวิทย์คนรุ่นใหม่ ๐ ติดตามกันต่อไปตลอดปี พ.ศ.๒๕๖๘ กับแคมเปญ #ไทยควอนตัมสำนึกชอบ ๐ แม้จะยากยิ่งนักและโอกาสสำเร็จน้อย ๐ ควรแผ่เมตตาร่วมด้วยช่วย ๆ กัน ๐
ข่าว ๓) ‘LiFi เร็วกว่า ดีกว่า WiFi’ ไม่เคยมีจริง -- ขึ้นปีที่สิบสี่กับต้นแบบงานวิจัยจินตนาการชั้นดี วัคซีนสร้างภูมิสื่อสารวิทย์สู่ยุคไอทีควอนตัม
๐ วิทยาศาสตร์เทียมเทคโนโลยีลวงโฆษณาเกินจริงที่ปรากฏแล้ว ควรศึกษาทำความเข้าใจนำไปสู่การป้องกันและแก้ไข สร้างภูมิคุ้มกันให้กับทั้งระบบ ตัวองค์กรและบุคลากรต่อไป [ วิทย์เทียมไทยแแห่งปี 2022 ] ๐ หนึ่งในนั้นคือ ไลไฟ (LiFi) หรือ Light Fidelity [1][2][3] ที่อ้างว่าจะมาแทน WiFi เร็วและดีกว่า แต่ ไม่เคยมีอยู่จริง ๐ ง่าย ๆ LiFi อ้างว่าเป็นเทคโนโลยีแสงที่ตามนุษย์มองเห็นจากหลอดไฟแอลอีดีเกิดเป็นจินตนาการจากโฆษณาพ่วงใช้ประโยชน์กับชื่อของ ไวไฟ (WiFi) ที่คุ้นเคย ๐ ไม่มีอยู่ในสภาพการสื่อสารปกติและการส่องสว่างทั่วไป ! เท่านี้เอง ๐ แต่นักวิจัยเยอรมันทำงานอยู่สกอต์แลนด์ปั่นกระแสจนเละเทะ ๐ ชาวบ้านจับทางได้ก็ แถ-ลง ว่า Misconception หรือเข้าใจผิดกันไปเอง [ IEEE GCN newsletter [Misleading tech 1] [Misleading LiFi 2] ] ๐ แสงสว่างนำอินเทอร์เน็ตจากหลอดไฟแอลอีดีสื่อสารกับมือถือไม่มีจริง ๐ แสงระยะสายตาไม่สามารถไปกับอุปกรณ์เคลื่อนที่ (mobile roaming) ได้ ๐ อ้างมาตรฐาน IEEE ให้ดูขลัง IEEE 802.11 wireless standard แต่ไม่เกี่ยวข้อง ๐ ทั้งหมดคือขบวนการปั่นของ “นักวิชาการ” สร้างงานตีพิมพ์แสวงงบวิจัยเป็นปกติ ๐ อุตสาหกรรมทั้งแอลอีดีและมือถือไม่เคยเล่นด้วย แต่ ... ๐ (Feb 19, 2014) BBC รายงานต้นกำเนิดข่าววิทย์เทียมไปทั่วโลกกับ “อินเทอร์เน็ตจากแสงหลอดไฟ” (LiFi the internet through the light bulb) ๐ (Feb 16, 2017) หน่วยงานด้านวิศวกรรมศาสตร์โดยตรง IEEE เองยังพลาด ชวนเชื่อเรื่อง แสงสว่างให้ข้อมูลจากหลอดไฟ โหลดหนังได้ ๑๘ เรื่องในหนึ่งวินาที ๐ (download 18 full-length movies in one second) COME ON ! ๐ ต่อมากลายพันธ์ปั่นชื่อใหม่ จาก (2011) LiFi เป็น (Light Fidelity) และเป็น (2022) Light-based Wireless Communications เอาแสงไปแจ้งว่าทำงาน “ไร้สาย” เปลี่ยนชื่อง่ายดั่งโครงการ(รัฐ)ล้มเหลว ๐ ตามมาด้วย (2023) Light Antenna หรือ ‘สายอากาศแสง’ ๐ แม้ผู้รับรางวัลโนเบลแอลอีดีสีน้ำเงิน Shuji Nakamura เอง ป้อนข้อมูลที่ไม่มีจริงด้วยเช่นกัน ๐ เมืองไทยก็มี ! รายการอินฟลูฯ ชวนหลงใหลไปกันใหญ่ (๑ ส.ค.๖๖) นำเสนอ LiFi โชว์เพียง “จินตนาการ” หาค่าโฆษณา ๐ “ไลไฟ - LiFi” มิได้ระดมทุนดั่ง Theranos จึงรอดคุก ๐ ปีที่ ๑๔ สถานีต่อไปวิทยาการนี้ยังคงสร้างวาทกรรมวิศวกรรมเพี้ยนลวงโลกต่อแน่ ๐ ข่าวเมืองไทยจึงยังนำมาลวงล่อขายโฆษณากันต่อได้ ๐ ควรช่วยกันเฝ้าระวัง ๐ Fake it till you make it - That is LiFi ! ๐ LiFi จึงเป็นตัวอย่างการสื่อสารวิทย์ล้มเหลวจากนักวิชการสายตรงกรณีศึกษาใหญ่ของสองทศวรรษ ๐ กระนั้น ‘แสงที่มองเห็นได้’ กำเนิดเป็นวิทยาการลวงตามานานถึงสิบสี่ปีแล้วกรณีนี้มีข้อดีคือ เสมือนเป็นวัคซีนเชื้อตายที่เชื้อหลุดจากห้องทดลองวิจัยที่สกอตแลนด์ ๐ ควรใช้เป็นเสมือนวัคซีนป้องกันโลกควอนตัมที่จับต้องไม่ได้และเกินจริงถึงขนาดปั่นหุ้นกินกันแล้ว ๐ สังคมหลงทางแม้กับ "แสง" ที่มองเห็นได้ แต่ควอนตัมมองไม่เห็นจะเป็นเช่นไร หากไร้ภูมิคุ้มกัน ? ๐
ข่าวที่ ๔) PQC - รหัสลับต้านควอนตัม -- ใช้งานได้ ไม่ควรถูกใครหลอก !
๐ การเปลี่ยนผ่านไปสู่ควอนตัม Y2Q เทียบกับสมัย Y2K (ค.ศ.2000) “สมเหตุสมผลหรือเป็นกระแสเกินจริง” ? ๐ เมื่อใดที่มีคอมพิวเตอร์ควอนตัม (quantum computer) ที่มีประสิทธิภาพเพียงพอ จะสามารถทำลายอัลกอริทึมที่มีใช้งานส่วนใหญ่ในปัจจุบัน ๐ ดังนั้น ควรย้ายข้อมูลหนีเพื่อป้องกันความเป็นไปได้จากการถูกโจมตีแบบ “ขโมยข้อมูลปัจจุบัน ถอดรหัสภายหลัง” ๐ โดยเปลี่ยนไปใช้อัลกอริทึมที่ปลอดภัยต้านทานได้ (PQC : Post-Quantum Cryptography) ที่ NIST ประกาศใช้บ้างแล้ว ๐ สำคัญตั้งแต่วันนี้ ! แม้ว่าคอมพิวเตอร์ควอนตัมขนาดใหญ่พร้อมใช้ยังไม่มีอยู่จริง ๐ ความเสี่ยงนี้มาพร้อมกับโอกาสตลาดไอทีมากมาย ๐ เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตสรรพสิ่ง (IoT) และ 5G แพร่หลาย อุปกรณ์ที่เชื่อมต่อกันและเครือข่ายเหล่านั้นมีอายุงานยาวนานแต่พละกำลังประมวลผลมีจำกัด อัลกอริทึม PQC จึงต้องมีขนาดเหมาะสม น้ำหนักเบา เป็นอีกพื้นที่ธุรกิจโอกาสสูงสำหรับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ๐ รวมถึงบริการให้คำปรึกษาการย้ายระบบหนีคืออีกโอกาสใหญ่ ๐ โดยเฉพาะองค์กรขนาดใหญ่ซับซ้อน อาจต้องวางแผนเปลี่ยนผ่านแนวทยอยลำดับความเสี่ยงเพื่อสมดุลย์การลงทุน ๐ PQC ยังเสี่ยงและท้าทาย มาตรฐานอัลกอริทึมที่ประกาศใช้แล้วอาจต้องเผชิญกับช่องโหว่ ความเข้ากันได้กับฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ และสิ่งแวดล้อมไอทีเดิมอื่น ๆ ๐ การอัพเกรดโครงสร้างพื้นฐานมีต้นทุนที่สูงมาก ๐ ต้องพยายามอย่างต่อเนื่องระยะยาวพร้อมความคาดหวังที่สมจริง อย่ากลัวเกินเหตุ ๐ รักษาสมดุลย์ระหว่างความเร่งด่วนโซลูชันที่ปลอดภัยต่อควอนตัมมาใช้กับความระมัดระวังต่อการสร้างกระแสและอ้างผลก่อนเวลาอันควร ๐ 2025 มาแน่ มาแล้ว มาอีก มาต่อ ควรเร่งปรับตัว “เก็บข้อมูลเข้ารหัส PQC ปัจจุบัน ป้องกันขโมยถอดรหัสภายหลัง” ๐ ส่วนรหัสลับควอนตัม (Quantum Cryptography หรือ QKD: Quantum Key Distribution) ที่นักวิจัยทดลองฟิสิกส์แล้วตั้งชื่อมีอาศัยพ่วงขู่ ทั้งดาวเทียมควอนตัมเอย ควอนตัมขึ้นมือถือเอย ไม่เคยมีอะไรเกี่ยวอะไรกับระบบไอทีทั่วไปเลย [ QKD vs PQC ] แอบมาขายพ่วงเมืองไทยด้วย เอวัง ! ๐ รหัสลับต้านควอนตัม PQC นำมาใช้ง่าย ๆ แต่ควรระวังนักวิชาการขู่หลอกเอาสตางค์ง่าย ๆ เช่นกัน ! ๐
ข่าวที่ ๕) วัฒนธรรมวิทย์เพื่อภาพลักษณ์รางวัลและสรรเสริญ .. เดินต่อไหม ?
-- จากยุคไมโครฯ นาโนฯ ฮาร์ดดิสก์ ควอนตัม ย้อนกลับมาไมโครฯ ต่อเอไอ สังคมวิทย์รุ่นใหม่ควรทำอย่างไร ?
๐ ‘ควอนตัมศรีธนญชัย’ รวบรวมไว้ให้แล้ว ๐ โครงการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ขนาดใหญ่ในอดีตที่ล้มเหลวปรากฏเป็นข่าวในสังคมทั่วไป บ่งชี้ว่าปัจจัยสำคัญการพัฒนาทุกสาขาไม่สามารถผลักดันไปถึงระดับจุดมวลวิกฤติใด ๐ ห่างไกลห่วงโซ่อุปทาน ๐ ทั้งเกิดช่องว่างของ “การสื่อสารวิทยาศาสตร์” ที่กว้างมากกับภาคสังคม ๐ ขณะที่เทคโนโลยีควอนตัมเริ่มเข้ามาพร้อมด้วยศักยภาพที่อาจจะเปลี่ยนแปลงสังคม (disturb) อย่างมีนัยสำคัญ ๐ กลับพบความเข้าใจด้านลบพร้อมจะกลายเป็นวาระซ่อนเร้นจากหลากหลาย ๐ ปรากฏเรื่องหลอกลวง สินค้าและบริการอ้างคำควอนตัมมากมาย ทัศนคติที่หมิ่นเหม่ของผู้ปฏิบัติงานแวดวงวิชาการเอง รวมถึงระดับบริหารนโยบายที่ห่างไกลจากข้อมูลเชิงลึก กระทั่งให้กำเนิดแผนงานเชิงจินตนาการบนพื้นฐานภาพลักษณ์ ความขลังดังที่ปรากฏ ทั้งหมดเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาอย่างน่าวิตก ! ๐ แต่ วลีสรรเสริญตนกันเองด้วยงบรัฐกลับเองกลับแผ่ขยาย ๐ ตั้งแต่ยุค “ไมโครอิเล็กทรอนิกส์ (1990s - มากกว่าพันล้าน) ฮอโลแกรม (1990s - มากกว่าร้อยล้าน) ฮาร์ดดิสก์ (2000s - มากกว่าพันล้าน) นาโนเทคโนโลยี (2000s - มากกว่าพันล้าน) ฯลฯ" ... Food Innopolis เมืองผลิตนวัตกรรมอาหาร (2015) เทคโนโลยีควอนตัม (2019) อวกาศ (2020s) กลับมาไมโครอิเล็กฯ (ชิป) (2024) & เอไอ (AI) ฯลฯ” ๐ ยามใดวิทย์ร่วมสมัยงบมากมายแถลงได้ ภาพลักษณ์รางวัลตน (‘ดีเด่น เป็นเลิศ’ รางวัล สรรเสริญ) ๐ เวทีวาทกรรมวิทย์เกินจริงมากมาย ๐ กลายเป็น “วัฒนธรรมวิทย์เพื่อสถาปนาภาพลักษณ์รางวัลและสรรเสริญ (ตนเองด้วยงบรัฐฯ)” [ ปัญญาอลวน - Fight for Science ] ๐ แต่ ยามใดสังคมวิกฤตวิทย์เทียมโปรดเตรียมใจ บริหารวิทย์ปิดหนีหาย (“แผ่นประหยัดไฟลวง” “สายรัดประหยัดน้ำมัน” “สร้อยลดสัญญาณมือถือ” “อุปกรณ์ป้องกันคลื่น 5G หลอก” “เครื่องขโมยความฝัน V2K” “เครื่องตรวจสุขภาพ กระติกน้ำและเหรียญควอนตัมลวง” “กล้องและภาพรถเฟอร์รารี่ชนตำรวจความเร็วลดเองจาก ๑๗๗ กม./ชม.” “เครื่องมือแพทย์ปลอม” ฯลฯ) ๐ คนวิทย์รุ่นหลังเลียนแบบวนเวียนกระทั่งกระทรวงวิทย์ยุบหายไปรวมกับ อว. ๐ วัฒนธรรมสี่สิบปีนี้รุ่งเรืองถึงขีดสุดเมื่อเจ้านโยบายหลายชิ้นข้างต้นผู้เคยนำงบรัฐมอบรางวัลสรรเสริญให้คนอื่นในอดีต ต่อมากลับรับรางวัลเดียวกันนั้นเสียเอง ! ๐ ผลประโยชน์ทับซ้อนกระทบต่ออีกครั้งใหญ่โดยร่วมให้กำเนิด ‘แผนที่นำทางควอนตัมไทย’ ใช้ดูแลสุขภาพสัตว์ ที่มีอายุขึ้นปีที่หก (2025) ดังข่าวข้างต้นนี้ ๐ อาเมน ๐ เช่นกันอีกครั้ง ๐ “นิสสัคคิยปาจิตตีย์” การคืนทรัพย์และปลงอาบัติ คือ หนทางแก้ไขวัฒนธรรมวิทย์ต้นน้ำเหล่านั้นได้พร้อมละลายวัฏจักรเดิม เสริม “จริยธรรม และธรรมาภิบาล” [ อาชญากรรมวิชาการกับการสารภาพ ] ๐ ติดตามกันต่อไปตลอดปี พ.ศ.๒๕๖๘ การ ‘คืนทรัพย์ สารภาพ และแก้ไข’ ชดเชยโอกาสที่พลาดพลั้งมากมายครั้งให้คนวิทย์รุ่นใหม่จะทยอยเกิดขึ้นในปีนี้ได้หรือไม่ ๐ แม้ยากยิ่งนัก สังคมทั่วไปจักแผ่เมตตาช่วยกัน ๆ ๐
ทั้งหมดคือห้าข่าวต่อเนื่องที่ควรจับตามองตลอดปี ค.ศ.2025
พร้อมหาทางแก้ไขการสื่อสารวิทยาศาสตร์ไทย
เชิญช่วยสร้างสรรค์โอกาสกับคนรุ่นหลังต่อ ๆ ไป
.
-- "วิทย์ไทย แม้เดินช้าแต่ไม่ควรถอยหลัง"
ติดตามสรุปข่าวไอทีควอนตัมและที่สุดแห่งปีย้อนหลังได้ที่นี่
'กาลามสูตร'
“เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่ออนาคตที่ผิดพลาดน้อยลง”
Comments