1 ก.ค. 2566

Blacklist - Quantum CTek@China | บริษัทควอนตัมจีนถูกขึ้นบัญชีดำ | Special Report 2023 | ควอนตัมแพะ !

ควอนตัมก้าวกระโดดของจีน สร้างจากประเทศเยอรมนี ! - - และแล้ววาระงึมงำนานหลายปีของบริษัทขายสินค้ารหัสลับควอนตัมชื่อดังแต่ไม่ปรากฏผู้ใช้งาน 'Quantum CTek' จากประเทศจีน ได้รับการเปิดเผยเบื้องหลังเมื่อ ๑๓ มิถุนายน ๒๕๖๖ โดยสำนักข่าวและองค์กรสืบสวนข่าวอิสระจากประเทศเยอรมนีข้ามซีกโลกไปยังประเทศจีนกับข่าวใหญ่นี้ วิทยาการรหัสลับควอนตัมที่อยู่เบื้องหน้าท่านประธานาธิบดีนั้น จึงพลันกลายเป็น "แพะ" !

ประธานาธิบดีสีจิ้นผิง (ซ้าย) และศาสตราจารย์เจียน เหวย พัน (กลาง)

๐ ประวัติบริษัท Quantum CTek โดยสังเขป ๐

๐ ศาสตราจารย์ Jian Wei Pan บิดาควอนตัมจีน (ลูกศิษย์ของศาสตราจารย์ Anton Zeilinger นักวิทย์โนเบลฟิสิกส์ 2022) สร้างตัวสร้างห้องปฏิบัติการจากมหาวิทยาลัยเก่าแก่สุดในเยอรมนี Heidelberg (1386) ร่วมก่อตั้งบริษัทฯ (2009) ๐ ต่อมาบริษัทฯ มีสาขาในพื้นที่พิพาทชนกลุ่มน้อย ๐ นำเข้าตลาดหุ้นเซี่ยงไฮ้ระดมทุนหลังจากเริ่มบริษัทมาสิบเอ็ดปี (2020) ๐ ทัศนคติที่มีข่าวปรากฏคือบริษัทเพื่อความมั่นคง (battlefield against terrorism) ๐ โฆษณาสินค้ารหัสลับควอนตัม (Quantum cryptography - Quantum Key Distribution - QKD) ที่ไม่ปรากฏอุตสาหกรรมจริงรองรับเช่นเดียวกับบริษัทอื่น ๆ หลายแห่งทั่งโลก ๐ ถูกกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ ขั้นบัญชีดำ (2021) ๐ (รายละเอียดชุดสมบูรณ์ -- Quantum@China2022)

หนังชีวิตพ่วงดรามาคำว่าควอนตัมพร้อมคำถามมากมายที่ไม่เคยมีคำตอบสุดท้าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งข่าวของหนึ่งในบริษัทด้านวิทยาการรหัสลับควอนตัม (QKD) จากประเทศจีน ผู้ทำการโปรโมทสินค้าแนวนี้เป็นหลักแม้ไม่มีอุตสาหกรรมไอทีที่ใดรองรับ และไม่ปรากฏการใช้งานในแวดวงโทรคมนาคมทั่วไป ในที่สุดความจริงเบื้องหลังได้มาถึงแล้วโดยสำนักข่าว DW กับสำนักข่าวอิสระไม่แสวงผลกำไร CORRECTIV จากประเทศเยอรมนีกับข่าวหัวเรื่อง "ควอนตัมก้าวกระโดดของจีน สร้างจากประเทศเยอรมนี" (China's quantum leap — Made in Germany) โดยมีการสืบเสาะแสวงหาข้อมูลจากผู้เกี่ยวข้องมากมาย ผลลัพธ์สั้น ๆ ที่ได้สรุปว่าเป็นวิถีของกิจกรรมทั่วไปในประเทศจีนที่มักไม่ได้รับการเปิดเผยโดยปกติเช่นนั้นเอง ซึ่งเรื่องของบริษัทควอนตัมชื่อดังแห่งนี้ เกิดขึ้นจากรัฐบาลปักกิ่งต้องการสร้าง "ควอนตัมเพื่องานการทหาร" เป็นหลัก แต่กลับดำเนินการโฆษณาพรางตามวิถีทางที่คุ้นเคยดังกล่าว จึงทำให้เกิดข่าวสารที่ผิดทิศผิดทางมากมายตามมา ดังที่ปรากฏในวงการวิทยาศาสตร์และสังคมทั่วไป

รายงานเจาะลึกนี้เปิดที่มาของเรื่องแปลกวงการวิทยาการรหัสลับควอนตัมได้ทางอ้อมในที่สุดว่า การโฆษณาที่มีอย่างล้นเหลือและยาวนานด้านศักยภาพอันสูงส่งที่มาพร้อมกับภาพลักษณ์โดยเฉพาะจากประเทศจีน (อาทิ ระบบรักษาความปลอดภัยสมบูรณ์แบบ แฮกไม่ได้ (unhackable) พร้อมดาวเทียมควอนตัม โครงข่ายควอนตัมขนาดใหญ่ ผลงานวิจัยระดับโลก ฯลฯ) เหตุใดจึงขนานมาพร้อมด้วยการถูกปฏิเสธจากหน่วยงานด้านความมั่นคงของประเทศโลกตะวันตก (UK US FR DE)* ที่ไม่แนะนำให้ใช้งาน

* ๐ NCSC (National Cyber Security Centre - UK 2018),

๐ NSA (National Security Agency - US 2020),

๐ ANSS (Agence nationale de la sécurité des systèmes d’information - France 2022) and

๐ BSI (Federal Office for Information Security - Germany 2022)

ข้อมูลที่ขัดแย้งกันเองนั้นอธิบายด้วยจดหมายเหตุกาลานุกรม (timeline) ของตัวศาสตราจารย์ Jian Wei Pan ที่สัมพันธ์กับการกำเนิดบริษัท Quantum CTek ได้ดังนี้

๐ เส้นทางรหัสลับควอนตัมกำกวมกับศาสตราจารย์คนดัง ๐

(2003) ศาสตราจารย์ Jian Wei Pan จบปริญญาเอกจากประเทศออสเตรียเพื่อนบ้านของเยอรมนี แล้วย้ายไปเริ่มงานที่มหาวิทยาลัย Heidelberg

(2003 - 2013) ได้งบวิจัยขณะทำงานที่ประเทศเยอรมนีรวมมากกว่า 4 ล้านยูโร โดยมีผลงานรวมเป็นปกติดังที่ปรากฏทั่วไป (2008) เดินทางกลับประเทศเริ่มงาน ณ มหาวิทยาลัยวิทย์และเทคโนฯ แห่งชาติ USTC - เมืองอันฮุย (Anhui) มณฑลเหอเฟย์ (Hefei) โดยยังคงความร่วมมือกับ มหาวิทยาลัย Heidelberg และรับงบวิจัยจากสหภาพยุโรปอียู (EU Research grant)

(2009) ก่อตั้งบริษัท Quantum CTek (อันฮุย - ที่ต่อมามีสาขาในพื้นที่พิพาทชนกลุ่มน้อย (Xinjiang - 2017)

(2016) ดาวเทียมควอนตัม 'ม่อจื้อ' (Micius) ดวงแรกขึ้นสู่วงโคจรโดยศาสตรจารย์คนดังเป็นหัวหน้าทีมวิจัย (2017) ร่วมสาธิตการประชุมผ่านวีดีโอทางไกลเวียนนา (Anton Zeilinger) - ปักกิ่ง (Jian Wei Pan) อ้างความปลอดภัยจากดาวเทียม "ใช้แสง" ดวงดังกล่าว เป็นข่าวประทับใจโด่งดังไปทั่วโลก

*ข้อควรระวัง

จากรายงานข่าวของ DW กับสำนักข่าว CORRECTIV นี้เองมีส่วนของเนื้อหาที่หลงใหลในเทคโนโลยีรหัสลับควอนตัมไปเองอยู่ด้วย เพราะการประชุมทางไกลครั้งนั้น เป็นเพียงการสาธิตเชิงภาพลักษณ์กับกรณีเงื่อนไขเชิงสมมติทางวิทยาศาสตร์เท่านั้น ซึ่งการใช้หรือไม่ใช้ดาวเทียมควอนตัมไม่มีผลใด ๆ ต่อตัวสัญญาณวีดีโอ อาทิ ดาวเทียมใช้การส่งแสงโฟตอนพ่วง "สถานะควอนตัม" ผ่านอุปกรณ์ทัศนศาสตร์และหอดูดาว มิใช่ดาวเทียมใช้คลื่นวิทยุรับด้วยจานรับสัญญาณสัญญาณที่คุ้นเคยใด ๆ และ

เป็นดาวเทียมระดับวงโคจรต่ำ (LEO - Low Earth Orbit) ซึ่งไม่อยู่ในระยะสายตาพร้อมกันทั้งยุโรป (เวียนนา) กับเอเชีย (ปักกิ่ง) ที่จะสามารถสื่อสารหรือส่งรหัสลับใดในทันทีแบบเวลาจริง (real time) ได้ โดยที่สัญญาณวีดีโอข้ามทวีปที่ปรากฏนั้นส่งผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตปกติที่มีอยู่ร่วมสมัย มิได้เกี่ยวกับตัวดาวเทียมแต่อย่างใดเลย ! ทั้งนี้ ภาพลักษณ์ควอนตัมแบบการแถลงข่าวครั้งนั้นได้สร้างปัญหาการสื่อสารวิทยาศาสตร์ที่เหมาะสมไปทั่วโลก เนื่องจากนักข่าว "โดยส่วนใหญ่" เชื่อไปเองโดยปริยายโดยมิได้ศึกษาจากเอกสารวิชาการอย่างละเอียด แต่รายงานข่าวโดยรวมว่าเป็นการประชุมวีดีโอผ่านดาวเทียมใช้แสงวงโคจรต่ำดวงดังกล่าว !

๐ (ต่อ) เส้นทางรหัสลับควอนตัมกำกวมกับศาสตราจารย์คนดัง ๐

(2011) เป็นปีที่ศาสตราจารย์ Jian Wei Pan อ้างว่า "เป็นเพียงผู้ถือหุ้นบริษัท Quantum CTek" มิได้ยุ่งเกี่ยวกับบริษัทดังกล่าวแล้ว (2017) บริษัทฯ เปิดสาขาจำนวนมาก หนึ่งในนั้นอยู่ ณ พื้นที่ที่ถูกโลกตะวันตกอ้างว่ามีการละเมิดสิทธิมนุษยชนกับคนกลุ่มน้อย (Xinjiang)

(2020) วันที่ ๘ กรกฎาคม บริษัท Quantum CTek เข้าตลาดหุ้นเซี่ยงไฮ้โดยทำสถิติสูงสุดวันแรกเข้าพุ่งทะยานไปถึง 924% แม้ปรากฏชัดเจนโดยทั่วไปว่า รหัสลับควอนตัมมิใช่เทคโนโลยีที่มีอุตสาหกรรมไอทีใดรองรับหรือมีผู้ใช้งานอยู่จริง

ไม่ปรากฏการรีวิวสินค้าเหล่านี้ที่บริษัทฯโฆษณาเป็นสินค้าแกนหลัก — (อ้างควอนตัมรักษาความปลอดภัยโทรศัพท์เคลื่อนที่ !)

๐ (9 July 2020) China Stock Euphoria Lifts IPO to Record 924% First-Day Gain

๐ หุ้นควอนตัม "เซี่ยงไฮ้" กับสินค้าควอนตัมพิลึก [1, 2, 3]

(2021) เดือนพฤศจิกายน กระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯขึ้นบัญชีดำบริษัทฯ (กิจกรรมด้านทหารและปัญหาสิทธิมุนษยชน)

(2022) มิถุนายน รายงานผลประกอบการของบริษัทฯ ต่อตลาดหุ้นเซี่ยงไฮ้ ปรากฏโดยหลักกับโครงการกิจกรรมทางทหาร (several military projects)

๐ วิเคราะห์ข่าว ๐ รัฐบาลปักกิ่งต้องการพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมเพื่อการทหารโดยมีบริษัท Quantum CTek ที่นำเขาตลาดหุ้นเซี่ยงไฮ้เป็นด่านหน้า รวมทั้งอาศัยพ่วงชื่อเสียงของศาสตราจารย์คนดัง Jian Wei Pan บิดาควอนตัมของประเทศจีนเพื่อภาพลักษณ์ แม้ว่า รหัสลับควอนตัมไม่มีประโยชน์ทางตรงใดในโลกไอทีทหารหรือความมั่นคงปัจจุบัน แต่ด้วยสองแนวทางภาพลักษณ์ความขลังขั้นตั้น ซึ่งเป็นไปได้ทั้งเพื่อความน่าเชื่อถือและเพื่อการได้มาซึ่งงบประมาณจากภายในประเทศ จึงทำให้เกิดภาวะการสื่อสารวิทยาศาสตร์ที่พิลึกตามมาทั่วไปด้วยนั่นเอง ซึ่งต่อมาผลการสืบเสาะแสวงหาของสองหน่วยงานข่าวจากเยอรมนีจึงได้บทสรุปที่ว่า บริษัทนี้มีกิจกรรมด้านการทหารอย่างเป็นทางการ และมีสาขาอยู่ในพื้นที่ที่ถูกอ้างว่าละเมิดสิทธิมนุษย์ชนจนถูกโลกตะวันตกขึ้นบัญชีดำด้วย ทั้งนี้ ก) ศาสตราจารย์คนดัง Jian Wei Pan มิได้เกี่ยวข้องทางตรงกับบริษัท Quantum CTek นี้ (เพียงแค่ร่วมก่อตั้ง และถือหุ้นก่อนที่บริษัทจะถูกนำเข้าตลาดหุ้น)

ข) บริษัท Quantum CTek ทำกิจกรรมด้านเทคโนโลยีการทหารเป็นหลัก ที่มาของรายได้จึงไม่อาจกล่าวได้ว่าสัมพันธ์กับการผลิตและจำหน่ายเครื่องหรือระบบกระจายกุญแจ "รหัสลับควอนตัม (quantum cryptography)" ที่โฆษณาเป็นหลักสู่สาธารณะ อันไม่เคยปรากฏอุตสาหกรรมรองรับหรือการใช้งานจริงแต่อย่างใด ดังนั้น วิทยาการรหัสลับควอนตัมจึงกลายเป็นแพะ !

๐ ความเห็น - Q-Thai Forum ๐ ๑) รัฐบาลปักกิ่งประสบความสำเร็จในการสร้างวาระเพื่อพัฒนางานด้านการทหารโดยลำดับ แม้เป็นที่กังขาว่านำ "ควอนตัม" ไปใช้ได้จริงอย่างไร

๒) การสื่อสารวิทยาศาสตร์สู่สังคมทั่วไปประสบปัญหาใหญ่ เนื่องจากสร้างปรากฏการณ์ควอนตัมพิลึก ผ่านมากับสินค้ารหัสลับควอนตัม (QKD) ประเภทต่าง ๆ ที่กล่าวอ้างโฆษณาอันไม่สามารถอธิบายด้วยตรรกความจริงใดทางสังคมได้ ฯลฯ วิทยาการนี้จึงกลายเป็นเครื่องมือที่ถูกนำไปใช้สร้างความขลังระดับอลังการ เกิดเป็นเรื่องราวซ่อนเร้นมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะบริษัทดังกล่าว แต่กระนั้น

๓) เรื่องหมดคือบทสรุปปกติของประเทศหลังม่านไม้ไผ่ ที่วาระใด ๆ เป็นไปตามรูปแบบลัทธิการปกครอง (propaganda) ดังปรากฏอยู่กับภาพประชาสัมพันธ์ภาพลักษณ์พัฒนาการด้านไอทีควอนตัมพร้อมด้วยแนวทางอดีตรูปฆ้อนเคียว ! จึงมิใช่เรื่องแปลกแตกต่างจากประเด็นอื่นใดทางสังคมที่เคยปรากฏขึ้นมาก่อนเลย

Question ?: การสืบเสาะข้อเท็จจริงต่อบริษัทรหัสลับควอนตัมจีนรายนี้ เกิดประโยชน์อะไรกับเมืองไทยบ้าง ? Answer: ๑) สังคมไทยสามารถทำความเข้าใจสถานะการณ์ไอทีควอนตัมโลก ทั้งเรื่องจริงและเรื่องวาระซ่อนเร้นที่มีประโยชน์อยู่เฉพาะกับประเทศจีนเองเท่านั้น ดังเช่นเรื่อง รหัสลับควอนตัม (quantum cryptography) ที่ปรากฏจากข่าวและการวิเคราะห์นี้ และ ๒) เพื่อเป็นสัญญาณทักเตือนต่อสำนักข่าวพันธมิตรในเมืองไทยที่แปลข่าวแต่งเติมสร้างวาระเพิ่มให้กับข่าวที่ได้รับมาเผยแพร่ต่อ จึงควรตระหนักอย่างยิ่ง อาทิ กรณีก่อนหน้าเรื่อง "ดาวเทียมไมโครนาโนควอนตัม"

๐ ดาวเทียมควอนตัมรับใช้ประชาชน และ "ควอนตัม "ตัวตึง" ไทย สรุปข่าว พ.ศ.๒๕๖๕ เมื่อทราบวาระสำคัญของประเทศจีนในการพยายามรวมเทคโนโลยีพลเรือนเพื่อการทหาร (China's modernization, the 13th Five-Year Plan for the "civil-military fusion of science and technology") ซึ่งเกิดประโยชน์เพียงแค่กับประเทศตนเท่านั้น แม้จะสร้างปัญหาเรื่องการสื่อสารวิทย์สู่สังคมโลกไม่น้อยด้วยดังนี้แล้ว จึงควรระวังอย่างยิ่งต่อการส่งต่อวาระที่ซ่อนเร้นอยู่นั้นมาสู่สังคมไทย แม้มีประโยชน์บ้างแต่อาจทำให้เกิดการหลงใหลเข้าใจผิดจนขยายความเป็นข่าวปลอมต่อกันเองได้อีกมากด้วย ดังที่เคยปรากฏ จาก ... "ควอนตัมก้าวกระโดดของจีน สร้างจากประเทศเยอรมนี" จึงไม่ควรที่จะกลายเป็น